Εκδήλωση για την Κλιματική Δικαιοσύνη

με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Brian Tokar Κλιματική Δικαιοσύνη

θα μιλήσει ο συγραφέας και οι Δημήτρης Μελάς και Κώστας Νικολάου

English through Climate Change, Walter Leal Filho, Ευάγγελος Μανωλάς

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Λόγω της σπουδαιότητας του φαινομένου αυτού είναι σημαντικό να γίνει περισσότερο κατανοητό τι είναι κλιματική αλλαγή καθώς και πως το πρόβλημα αυτό επηρεάζει τον κόσμο που μας περιβάλλει.

Πιστό στην ανάγκη να αντιμετωπίσει την παγκόσμια αυτή πρόκληση, το συγκεκριμένο βιβλίο περιέχει κείμενα που γράφτηκαν από εξειδικευμένους επιστήμονες. Εκτός του ότι αποτελεί εργαλείο βαθύτερης κατανόησης των παραμέτρων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, το συγκεκριμένο βιβλίο είναι και κατάλληλο για τη διδασκαλία της Αγγλικής γλώσσας. Το σκεπτικό πίσω από τη συγγραφή αυτού του βιβλίου είναι απλό αλλά αποτελεσματικό: με το να προσφέρει υλικό αποκλειστικά για άτομα των οποίων η μητρική γλώσσα δεν είναι τα Αγγλικά, το βιβλίο αυξάνει τις δυνατότητες για τη βαθύτερη κατανόηση του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής ως προβλήματος που αφορά όλους τους ανθρώπους οπουδήποτε και αν κατοικούν.

Οι κύριοι στόχοι του βιβλίου είναι τρεις:
1. να εισάγει το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής
2. να δείξει πως μπορεί να επιτευχθεί εκμάθηση μιας γλώσσας παράλληλα με την κατανόηση του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής και
3. να προσφέρει ασκήσεις και δραστηριότητες που θα βοηθήσουν τους εκπαιδευόμενους να εξασκήσουν τις απαιτούμενες δεξιότητες ούτως ώστε να μπορούν στο μέλλον να μελετούν αποτελεσματικά παρόμοια ή πιο δύσκολα κείμενα.
Το βιβλίο αυτό γράφτηκε υπό την υπόθεση ότι οι χρήστες του βιβλίου έχουν και βασική γνώση της Αγγλικής γραμματικής και συντακτικού αλλά και επαρκή γνώση του λεξιλογίου που χρησιμοποιείται στην καθημερινή ζωή. Επίσης, το βιβλίο γράφτηκε υπό την υπόθεση ότι οι περισσότεροι χρήστες του θα είναι αρχάριοι στη μελέτη κειμένων που αφορούν την κλιματική αλλαγή και ότι θα έχουν ανάγκη ή θα πρέπει να εξοικειωθούν με βασική ορολογία για το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Με βάση τα παραπάνω το συγκεκριμένο βιβλίο είναι κατάλληλο για:
-- Φοιτητές τμημάτων περιβαλλοντικών επιστημών στα οποία τα Αγγλικά δεν είναι η επίσημη γλώσσα διδασκαλίας. Για αυτούς τους φοιτητές η εκμάθηση Αγγλικής ορολογίας που αφορούν περιβαλλοντικές επιστήμες και ιδιαίτερα η Αγγλική ορολογία στην κλιματική αλλαγή μπορεί να έχει μεγάλη σημασία για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία μια και σήμερα τα Αγγλικά είναι το πιο σημαντικό διεθνές μέσο επικοινωνίας.
-- Πτυχιούχους πανεπιστημίων διαφόρων κλάδων που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν μεταπτυχιακές σπουδές σε περιβαλλοντικά επιστήμες και ιδιαίτερα στην κλιματική αλλαγή. Για αυτά τα άτομα το συγκεκριμένο βιβλίο μπορεί να φανεί χρήσιμο στο να τους δείξει πως γράφονται επιστημονικά κείμενα στην κλιματική αλλαγή αλλά και στο να τους προετοιμάσει στο πως πρέπει να μελετούν αποτελεσματικά παρόμοια ή πιο δύσκολα κείμενα.
-- Φοιτητές που απλά ενδιαφέρονται να μάθουν Αγγλικά. Αυτά τα άτομα διδάσκονται διάφορα γνωστικά αντικείμενα, με τα περιβαλλοντικά ζητήματα και ιδιαίτερα την κλιματική αλλαγή να είναι όλο και πιο συχνά ένα από τα αντικείμενα αυτά. Έτσι το βιβλίο αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο σε άτομα που διδάσκουν σε ιδρύματα εκμάθησης της Αγγλικής μια και θα μπορούν να διαλέξουν κάποιο κεφάλαιο ή κεφάλαια για να καλύψουν τις διδακτικές τους ανάγκες για μια ή δύο βδομάδες κατά τη διάρκεια ενός ακαδημαϊκού εξαμήνου ή ακόμη και ακαδημαϊκού έτους.
Το κάθε κεφάλαιο στο βιβλίο είναι οργανωμένο ως εξής: Στην αρχή προσφέρεται κείμενο μήκους τριών έως έξι σελίδων. Οι όροι που αφορούν την κλιματική αλλαγή αλλά και άλλοι σχετικοί όροι παρουσιάζονται μέσα στα κείμενα με πλάγια γραφή για να προσελκύσουν την προσοχή του αναγνώστη. Σε κάθε κεφάλαιο ο αναγνώστης θα βρει ορισμούς αυτών των όρων αμέσως μετά την παρουσίαση του κειμένου του κεφαλαίου. Πολλοί όροι επαναλαμβάνονται και ορίζονται περισσότερο από μια φορά στα κεφάλαια του βιβλίου. Αυτό δεν θα πρέπει να θεωρηθεί μειονέκτημα αλλά πλεονέκτημα του βιβλίου γιατί διευκολύνει την εκμάθηση σημαντικών όρων. Στη συνέχεια κάθε κεφάλαιο περιέχει ασκήσεις για την παγίωση της ύλης του κεφαλαίου και όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή και όσον αφορά στη γραμματική και στο συντακτικό. Κάθε κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την παρουσίαση βιβλιογραφίας πάνω στο θέμα με το οποίο ασχολήθηκε ώστε ο κάθε αναγνώστης να μπορεί να μελετήσει το συγκεκριμένο ζήτημα σε μεγαλύτερο βάθος.
Το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί έκδοση του Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Το βιβλίο διατίθεται δωρέαν.
Ευχαριστούμε τον επιμελητή έκδοσης του βιβλίου, κύριο Μανωλά Ευάγγελο, για την άδεια αναδημοσίευσής του.



http://www.solon.org.gr/index.php/2008-07-17-11-19-30/13-2008-03-19-17-19-58/4151-book-english-through-climate-change.html

Κλιματική Δικαιοσύνη ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Brian Tokar, Κλιματική Δικαιοσύνη, Προοπτικές για την Κλιματική Κρίση και την Κοινωνική Αλλαγή, μτφρ. Σταύρος Καραγεωργάκης, Αντιγόνη, Θεσσαλονίκη, 2013, σ. 200.

Σε λίγες μέρες θα κυκλοφορήσει το βιβλίο του Μπράιαν Τόκαρ με τίτλο Κλιματική Δικαιοσύνη. Ο Μπράιαν Τόκαρ έχει συμμετάσχει ως ακτιβιστής σε διάφορα κινήματα των Η.Π.Α. ήδη από τη δεκαετία του 1970, και σήμερα είναι ο διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής Οικολογίας που είχε ιδρύσει ο Μάρεϊ Μπούκτσιν στο Βερμόντ των Η.Π.Α.  

Ακολουθεί ένα απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου, τον οποίο έγραψε ο συγγραφέας ειδικά για την ελληνική έκδοση.

Κλιματική Δικαιοσύνη ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Το 2012 ήταν η χρονιά κατά την οποία πολλοί άνθρωποι, ειδικά στο βόρειο ημισφαίριο, βίωσαν για πρώτη φορά τις άμεσες συνέπειες της αναδυόμενης παγκόσμιας κλιματικής κρίσης. Αυτό φάνηκε πιο καθαρά στις Η.Π.Α., όπου η ξηρασία και το παρατεταμένο κύμα καύσωνα του καλοκαιριού του 2012 έκανε ακόμα και τους χειραγωγημένους από τα μέσα ενημέρωσης Αμερικάνους να παραδεχτούν ότι η παγκόσμια κλιματική αλλαγή είναι πλέον πραγματικότητα. Στο τέλος του Οκτωβρίου, όταν ο τυφώνας Σάντυ ρήμαξε τις παράκτιες περιοχές της Νέας Υόρκης, του Νιου Τζέρσι, και αρκετών ακόμα περιοχών, το ζήτημα της παγκόσμιας υπερθέρμανσης έγινε πρωτοσέλιδο μετά από πολλά χρόνια στις Η.Π.Α.

            (…) Η τρυφηλή πολυτέλεια της άρνησης της κλιματικής κρίσης είναι κυρίως αμερικανικό φαινόμενο, ωστόσο άρχισε να έχει πέραση και στην Ευρώπη, ειδικά μετά το κατασκευασμένο σκάνδαλο που αφορούσε στην ερευνητική ομάδα για το κλίμα του βρετανικού Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας στα τέλη του 2009. (…) Τέσσερα συναπτά κλιματικά συνέδρια των Ηνωμένων Εθνών τέλειωσαν χωρίς να έχει σημειωθεί κάποια σημαντική πρόοδος προς την κατεύθυνση της πραγματικής μείωσης του διοξειδίου του άνθρακα και των άλλων αερίων του θερμοκηπίου.

            Ένα παρόμοιο κύμα συστηματικής άρνησης χάλασε τις πρόσφατες συζητήσεις για τα δημόσια χρέη και για τις ολέθριες νεοφιλελεύθερες πολιτικές που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα, και σε άλλες χώρες, με την επίφαση της μείωσης του ελλείμματος. Η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επέβαλαν τα νεοφιλελεύθερα μέτρα της ιδιωτικοποίησης, του ελεύθερου ανταγωνισμού και της ουσιαστικής καταστροφής του κοινωνικού ιστού ασφαλείας για πρώτη φορά σε χώρες του νότιου ημισφαιρίου τη δεκαετία του ’80 και του ’90. Σήμερα, αυτές οι πολιτικές «δομικής προσαρμογής» προωθούνται ακόμα και σε αρκετές από τις πλουσιότερες χώρες. Οι Έλληνες έχουν δείξει στον κόσμο ότι αυτές οι πολιτικές είναι απόλυτα καταστροφικές, και ακόμα έχουν δείξει πώς είναι η μαζική, οργανωμένη λαϊκή αντίσταση. Ωστόσο, οι ελίτ των Η.Π.Α. και της Ευρώπης συνεχίζουν να πιέζουν για την εφαρμογή αυτών των πολιτικών, λες και οι ίδιες αντιπροσωπεύουν τη μοναδική πρακτική λύση σ’ αυτό που οι πολιτικοί ονομάζουν μη βιώσιμο δημόσιο χρέος. Ακόμα και αν οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα, αλλά και όσοι στηρίζονται στις κοινωνικές υπηρεσίες, αντιμετωπίζουν τις χειρότερες συνέπειες των ακραίων μέτρων για τη «μείωση του ελλείμματος», οι ονομαζόμενοι «κεντρώοι» πολιτικοί, από τον Σαμαρά και την Μέρκελ μέχρι τον Ομπάμα, συνεχίζουν να παρουσιάζουν αυτά τα μέτρα ως τη μόνη ρεαλιστική λύση για να προχωρήσουμε.

            Μια πιο γνήσια απάντηση στην οικονομική, αλλά και στην κλιματική, κρίση απαιτεί συστημική αλλαγή στον χαρακτήρα των δημόσιων πολιτικών, αλλά και στον τρόπο που αποφασίζουμε γι’ αυτές τις πολιτικές. Πράγματι, τόσο η κρίση του παγκόσμιου κλιματικού χάους όσο και η κρίση της νεοφιλελεύθερης οικονομίας απαιτούν έναν θεμελιώδη μετασχηματισμό της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης. Όπως γνωρίζουμε, ο καπιταλισμός προϋποθέτει μη βιώσιμους περιβαλλοντικά ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης ενώ ταυτόχρονα ευνοεί τη συγκέντρωση της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας σ’ όλο και λιγότερα χέρια. Αυτό το σύστημα δεν εξυπηρετεί εύκολα ούτε την εκχώρηση του οικονομικού και πολιτικού ελέγχου ούτε την απαραίτητη μείωση στην κατανάλωση από τις παγκόσμιες ελίτ. Αυτά ακριβώς όμως είναι τα μέτρα που χρειάζονται για ένα δίκαιο και βιώσιμο μέλλον, τόσο για την ανθρωπότητα, όσο και για κάθε μορφή ζωής της γης.

            Τα κείμενα του ανά χείρας βιβλίου γράφτηκαν την περίοδο πριν από τη σύνοδο για το κλίμα που έγινε στην Κοπεγχάγη το 2009. Τότε υπήρχε σε μεγάλο βαθμό συνειδητοποίηση των συνεπειών της συνεχιζόμενης κλιματικής κρίσης, και υπήρχε η γνώση ότι οι γηγενείς και οι άλλες τοπικές κοινότητες, οι οποίες είναι ελάχιστα υπεύθυνες για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αντιμετωπίζουν τις χειρότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Πάνω από 100.000 άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο συγκεντρώθηκαν στους δρόμους της Κοπεγχάγης για να απαιτήσουν μια συμφωνία που θα αποτρέψει την κλιματική καταστροφή και άρχισαν να δείχνουν τον δρόμο για έναν πιο οικολογικό τρόπο ζωής. Όπως γνωρίζουμε όμως, οι υπόγειοι χειρισμοί οδήγησαν σε ένα πραγματικά άχρηστο «σύμφωνο» που παροτρύνει τις χώρες για εθελοντική μείωση των εκπομπών τους. Οι Η.Π.Α. και η Κίνα, οι οποίες συχνά θεωρούνται ανταγωνίστριες αλλά μοιράζονται ένα ακαταμάχητο βραχυπρόθεσμο συμφέρον να καθυστερούν τον ουσιαστικό έλεγχο των εκπομπών, στήριξαν το Σύμφωνο της Κοπεγχάγης και το επακόλουθό του, που αποκαλείται Πλατφόρμα του Ντέρμπαν. Η συμφωνία του Ντέρμπαν, η οποία προέκυψε από το συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών του 2011 στην Νότια Αφρική, ουσιαστικά ανέβαλε κάθε πρόοδο για τις παγκόσμιες μειώσεις αερίων μέχρι το 2020 ή και αργότερα, και το συνέδριο που έγινε το 2012 στην Ντόχα του Κατάρ θεωρήθηκε ευρέως αποτυχημένο αφού δεν κατάφερε τη σύναψη ουσιαστικών συμφωνιών.

            Ενόψει της συνόδου της Κοπεγχάγης κάποιοι άρχισαν για πρώτη φορά να δραστηριοποιούνται σε παγκόσμια κλίμακα, εμπνεόμενοι από τη ριζοσπαστική μετασχηματιστική προοπτική της κλιματικής δικαιοσύνης. Η κλιματική δικαιοσύνη καταφέρνει ακόμα να ενοποιεί βασικές ιδέες για τη φύση της κλιματικής κρίσης και για το πώς πρέπει να προχωρήσουμε ως παγκόσμια κοινότητα. Η κλιματική δικαιοσύνη προβάλλει τις φωνές των κοινοτήτων που είναι στην πρώτη γραμμή και αντιμετωπίζουν τις χειρότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, αυτών δηλαδή των κοινοτήτων που συμβάλουν ελάχιστα στις εκπομπές αερίων. Το είδαμε στην Κοπεγχάγη, αλλά και σε όλα τα συνέδρια των Ηνωμένων Εθνών που ακολούθησαν, όταν επιτέλους ακούσαμε τις ιστορίες του αγώνα και της επιβίωσης των κατοίκων των νησιών-κρατών που βουλιάζουν κάτω από τη στάθμη της θάλασσας, των μαστιζόμενων από ξηρασίες εδαφικών εκτάσεων της ανατολικής Αφρικής, των χτυπημένων από πλημμύρες χωρών της νότιας Ασίας, αλλά και άλλων περιοχών.

            Επίσης η κλιματική δικαιοσύνη αμφισβητεί τις μυριάδες λάθος λύσεις που προτείνονται και εφαρμόζονται για την κλιματική κρίση –από την πυρηνική ενέργεια και τον ανύπαρκτο «καθαρό άνθρακα» μέχρι το εμπόριο ανταλλαγής ρύπων– και προτάσσει πραγματικές λύσεις που στοχεύουν στην επανατοπικοποίηση των οικονομιών και την ενίσχυση των θεσμών του κοινοτιστικού ελέγχου. Μαζί με τους συνδικαλισμένους εργάτες και τους άνεργους, οι υπερασπιστές της κλιματικής δικαιοσύνης επιδιώκουν τη μετάβαση από την κοινωνία που είναι εξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα σε αυτήν των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας. Ενώ αρκετές από τις οργανώσεις βάσης για την κλιματική δικαιοσύνη, οι οποίες προηγήθηκαν της συνόδου της Κοπεγχάγης, αποδείχτηκε ότι ήταν βραχύβιες, τα παγκόσμια δίκτυα, όπως το Κλιματική Δικαιοσύνη Τώρα, συνεχίζουν να λειτουργούν ως ένας κοινός τόπος για ανθρώπους που δουλεύουν εντός και εκτός των πυλών των διαπραγματεύσεων των Ηνωμένων Εθνών.

            (…) Τα κινήματα για την κλιματική δικαιοσύνη συνεχίζουν να είναι ποικιλόμορφα και στηρίζονται σε μια ίσως πρωτόγνωρη ποικιλία προοπτικών και στρατηγικών. Για πολλούς λόγους, η ανομοιογένειά τους είναι η δύναμή τους, δεδομένης της διαφορετικότητας των ανθρώπων που επηρεάζονται από τα ακραία καιρικά φαινόμενα και το αυξανόμενο κλιματικό χάος, όπως επίσης και από την ανάγκη για την ανάπτυξη κατάλληλων στρατηγικών για πολύ διαφορετικά πολιτικά πλαίσια. Η κλιματική κρίση όμως είναι επίσης εκ των πραγμάτων παγκοσμίων διαστάσεων, και η έλλειψη προόδου για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως υπογραμμίζει την ανάγκη για ακόμα περισσότερη συνεργασία, αποφασιστικότητα και κοινό όραμα.